Άρθρα



Πραγματιστικός φιλελευθερισμός με πατριωτικό βάθος

Από την επίτευξη της ελληνικής ανεξαρτησίας, το 1830, το έθνος μας βασανίζεται από μια διχοστασία: από τη μια ένα μικρό και καχεκτικό ελλαδικό κράτος, από την άλλη ένας ρωμαλέος και δυναμικός ελληνισμός. Παρά τη μεγάλη προσπάθεια που έκτοτε καταβλήθηκε, δεν έχουμε ακόμα το κράτος που θα αναδείξει την τεράστια δυναμική του ελληνισμού. Ένα ισχυρό εθνικό κέντρο είναι απαραίτητο στους Έλληνες, εντός και εκτός Ελλάδας. Στην κατεύθυνση αυτή σήμερα απαιτείται ένα ολιστικό σχέδιο, ώστε να επιτευχθεί η ανόρθωση της χώρας.

Τα τελευταία χρόνια ασχοληθήκαμε υπερβολικά με την ανάλυση των αιτίων της κρίσης. Αλλά το κακό δεν θεραπεύεται με συζητήσεις. Η πραγματικότητα αλλάζει με πολιτικές πράξεις. Έργο του πολιτικού είναι να καταλάβει την πραγματικότητα και να λύσει τα προβλήματα, όχι να υποδεικνύει πώς θα έπρεπε να είναι ο κόσμος γύρω του. Για να είναι αποτελεσματική η πολιτική πράξη, χρειάζεται να στηρίζεται σε ολιστικό σχέδιο.

Στην Ελλάδα που οραματίζομαι είναι αδιαπραγμάτευτες οι βασικές φιλελεύθερες αρχές: ανθρώπινα δικαιώματα, κράτος δικαίου, ελεύθερη επιχειρηματικότητα με στήριξη της οικονομίας της αγοράς και της ατομικής ιδιοκτησίας, έμφαση στην ικανότητα και την αξιοκρατία. Η ανόρθωση της Ελλάδας μπορεί να επιτευχθεί με την υιοθέτηση του πραγματιστικού φιλελευθερισμού και όχι ενός ουτοπικού φιλελευθερισμού, δίχως ιστορικές αναφορές, ο οποίος προβάλλεται εσχάτως έντονα στην Ελλάδα από κύκλους που ανταγωνίζονται για το πρωτείο στην αντιλαϊκότητα.

Χρειάζεται να γίνει συνείδηση ότι η ελευθερία των πολιτών περιορίζεται όχι μόνο από απαγορεύσεις, αλλά και από πράξεις παράλειψης, από ενέργειες που αποτρέπουν τους ανθρώπους από το να κάνουν ό,τι θα μπορούσαν. Για παράδειγμα, το να μη βοηθήσει κάποιος τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες, ενώ έχει την δυνατότητα, αποτελεί περιορισμό της ελευθερίας τους, αφού έτσι τους στερεί ευκαιρίες ζωής και προκοπής.

Αναπόσπαστη όμως προϋπόθεση των φιλελεύθερων αρχών είναι μια ισχυρή Ελλάδα. Γιατί ελευθερίες και δικαιώματα μπορεί να εγγυηθεί μόνο μια ρωμαλέα πατρίδα, με πλήρη κυριαρχία. Μια Ελλάδα στην οποία ακμάζει ο πατριωτισμός.

Ο πατριωτισμός αντιστοιχεί στην ανάγκη να υπηρετηθεί η συλλογικότητά μας, το έθνος μας. Ο διάλογος με την ελληνική παράδοση και την ελληνικότητα, η απόπειρα να δοθεί ηθικό πρόσημο στην ελεύθερη οικονομία ώστε να δημιουργείται το μέγιστο δυνατό όφελος για τη μεγάλη πλειοψηφία των συμπατριωτών μας, είναι αδιαπραγμάτευτες αρχές.

Η αποδοχή ενός ρηχού φιλελευθερισμού ως γενικής συνταγής για όλα τα προβλήματα, ενός φιλελευθερισμού δίχως πατριωτικό βάθος, αποξενώνει σημαντικές μερίδες του πληθυσμού, οι οποίες νιώθουν πως περιθωριοποιούνται επειδή πιστεύουν σε παραδοσιακές αξίες και ιδανικά.

Ο σύγχρονος πατριωτισμός υπηρετείται και εκφράζεται από τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία που θεωρεί τη σκληρή δουλειά μέσο ατομικής και συλλογικής προκοπής, που δεν εγκαταλείπει τους κοινωνικά αδύναμους, που σέβεται την θρησκευτικότητα όσο εκείνη σέβεται τον ανθρωπισμό, που απεχθάνεται εξίσου τον λαϊκισμό και τον ελιτισμό, που εμπνέεται από την ιδέα του έθνους και την ιστορία του, που υπακούει στους νόμους, που καθοδηγείται από το ιδανικό μιας φιλελεύθερης και δημοκρατικής πολιτείας, που θεωρεί την οικογένεια κύτταρο και θεμέλιο της κοινωνίας. Ο σύγχρονος πατριωτισμός εκφράζεται από τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού που θεωρεί την υπεράσπιση των εθνικών μας ιδανικών, της ιστορίας μας και της εθνικής μας ακεραιότητας αυτοσκοπό. Που δεν βάζει στο ζύγι την Ελλάδα για την επίτευξη ιδιοτελών σκοπών, που δεν διαπραγματεύεται ιερά και όσια με αντάλλαγμα τα φτηνά και τα ταπεινά. Η διατήρηση των αξιών μας είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, τώρα που ο ακραίος ατομικισμός διαλύει την κοινωνική μας συνείδηση και ο ωφελιμισμός υποτάσσει ακόμα και την ανθρώπινη ύπαρξη σε οικονομοτεχνικούς υπολογισμούς.

Είμαι πεπεισμένος ότι ο πραγματιστικός φιλελευθερισμός με πατριωτικό βάθος μπορεί να ενοποιήσει τον πολιτικό χώρο από τη δεξιά και την κεντροδεξιά έως την φιλοευρωπαϊκή κεντροαριστερά.

Χρωστάμε ένα θαύμα στην Ελλάδα, στον τόπο που μας γέννησε και μας ανάθρεψε. Ας κλείσουμε στην ψυχή μας την Ελλάδα και θα αισθανθούμε μέσα μας να λαχταρίζει κάθε είδος μεγαλείου.